Groter denken, kleiner doen
Groter denken, kleiner doen is de oproep die Herman Tjeenk Willink doet in het boek dat hij in 2018 uitbracht. Het thema spreekt me enorm aan en is nog steeds actueel. Tjeenk Willink geeft aan dat een sterke democratische rechtsorde nodig is om fundamentele maatschappelijke problemen effectief aan te pakken.
Zelf gebruik ik Tjeenk Willinks gedachtengoed graag bij het toetsen van de noodzaak van reorganisaties.
Scholengemeenschappen, gefuseerde gemeentebesturen, overkoepelende bestuursorganen (zoals vakbonden), enzovoorts. Zijn ze echt een onderdeel van de oplossing? Of toch eerder een onderdeel van het probleem…?
Je merkt dat ik zelf kritisch ben op het fenomeen ‘verbestuurlijking’. Grote valkuil in dergelijke scenario’s is vaak dat het bereiken van consensus al zoveel kruim kost, dat het ten koste gaat van de uitvoerbaarheid en praktische voordelen. Anders gezegd: wees terughoudend in het inruilen van je mooie, snelle en wendbare speedbootjes, totdat je er zeker van bent dat een vliegdekschip écht is wat je zoekt.
Kijk naar de eerder genoemde onderwijskolossen. Wat zijn nu de échte voordelen? En hebben we bij de besluitvorming wel geleerd van vergelijkbare gebeurtenissen? Laat ik het zo formuleren: ik ben nergens principieel voor of tegen. Wel houd ik van gezonde reflectie en het stellen van de hoezo-vraag.
Groter worden om het groter worden? Het gebeurt (helaas), maar ik vermoed dat de verantwoordelijke bestuurders het boek van Tjeenk Willink nog niet hebben gelezen. Reorganiseren kost veel, zowel van je mensen als middelen (je portemonnee), en wie weet beschik je al wel over voldoende capaciteit om de beoogde doelen te bereiken, zónder fusie. Vraag je dus altijd af wat je échte stip op de horizon is, en maak dan je afweging.